Ο «ἀντιδραστικὸς» ἔφηβος καὶ οἱ Ἅγιοι Σαράντα Μαρτυρες!
Τὴν ἀταξία αὐτὴ τοῦ ἁγ.
Γρηγορίου μᾶς
τὴ διηγεῖται ὁ ἴδιος. Καὶ τὴ διηγεῖται σὲ ὁμιλία του μὲ ἀφορμὴ τὴ μνήμη τῶν
Τεσσαράκοντα Μαρτύρων, ὄχι μόνο ἐπειδὴ ἡ παιδική του ἀταξία συνδέεται μὲ τὴν ἐπέτειο
αὐτή, ἀλλὰ καὶ μὲ τὸν σκοπὸ νὰ τιμήσει τοὺς Μάρτυρες καὶ νὰ οἰκοδομήσει τὸ
πολυάριθμο ἀκροατήριό του.
Ἡ ἀταξία του συνδέεται ἄμεσα μὲ τὴ
μητέρα του Ἐμμελία. Τὸ μικρὸ ἱστορικὸ ἔχει ὡς ἑξῆς: ἡ μητέρα τοῦ Γρηγορίου
προερχόταν ἀπὸ οἰκογένεια ποὺ συνδύαζε τὴν εὐσέβεια, τὴν κοινωνικὴ προβολὴ καὶ
τὴ μεγάλη κτηματικὴ περιουσία, ἕνα μέρος τῆς ὁποίας βρισκόταν στὴν Ἀρμενία. Ἡ
ζωὴ της ἦταν ἀφιερωμένη στὴν ἐπιτέλεση ἀγαθοεργῶν σκοπῶν, τοὺς ὁποίους
πολλαπλασίασε μετὰ τὸν θάνατο τοῦ συζύγου της.
Ἕνας ἀπὸ τοὺς ἀγαθοεργοὺς σκοποὺς
της ἦταν καὶ ἡ φροντίδα της γιὰ τὴν τιμὴ τῆς μνήμης τῶν Τεσσαράκοντα Μαρτύρων,
ποὺ Θανατώθηκαν τὸ 320 στὴ Σεβαστεία τῆς Ἀρμενίας. Συγκεκριμένα ἡ Ἐμμελία
φρόντισε νὰ συγκεντρώσει τὰ ὀστᾶ τῶν μαρτύρων σὲ εἰδικὴ θήκη (λάρνακα), νὰ τὴν
τοποθετήσει σὲ ἕναν ναΐσκο (σηκό), καὶ νὰ ἐγκαινιάσει «τὴν ἐπὶ τοῖς λειψάνοις
πανήγυριν τὴν πρώτην».
Ὁ χρόνος ποὺ ἔγινε τὸ πανηγύρι
πρέπει, σύμφωνα μὲ τὰ λόγια τοῦ ἁγίου Γρηγορίου, νὰ τοποθετηθεῖ λίγα ἔτη
μετὰ τὸ 345, δηλαδὴ 25-30 περίπου χρόνια μετὰ τὴν ἐκδημία τῶν Τεσσαράκοντα
Μαρτύρων. Τὸ συμπέρασμα αὐτὸ συνάγεται ἀπὸ δύο ἐνδεχομένης ἀξίας
στοιχεῖα. Τὸ πρῶτο συνδέεται μὲ τὸ γεγονὸς ὅτι δὲν ἀναφέρεται σύμπραξη τοῦ
συζύγου τῆς Ἐμμελίας στὸ ἱερὸ αὐτὸ ἔργο. Θυμίζουμε ὅτι ὁ σύζυγος πρέπει νὰ
πέθανε...
λίγο μετὰ τὸ 345. Τὸ δεύτερο στοιχεῖο στηρίζεται στὴν ὁμολογία τοῦ ἰδίου
τοῦ ἁγ.
Γρηγορίου ὅτι, τότε ποὺ συνέβη ἡ πρώτη «πανήγυρης», ὅπου καὶ διέπραξε τὴ σχετικὴ
ἀταξία, ἦταν «ἔτι νέος». Ἐπειδὴ στὸν θάνατο τοῦ πατέρα του ὁ ἅγ.
Γρηγόριος ἦταν λίγο μεγαλύτερος ἀπὸ 10 ἐτῶν, μποροῦμε νὰ ὑποθέσουμε ὅτι ἡ ἡλικία
τοῦ Γρηγορίου στὰ ἐγκαίνια τῆς τιμῆς τῶν λειψάνων τῶν Τεσσαράκοντα Μαρτύρων θὰ ἦταν
γύρω στὰ 15 χρόνια.
Καιρὸς νὰ δοῦμε τώρα τὸ σχετικὸ
περιστατικό, σύμφωνα μὲ τὴ μαρτυρία τοῦ ἁγ. Γρηγορίου. Ἀπὸ τὰ λεγόμενά του
συνάγεται ὅτι ἡ μητέρα του εἶχε τὴν εὐθύνη γιὰ τὴ διοργάνωση τῆς γιορτῆς. Μὲ τὴν
εὐκαιρία αὐτὴ συνέστησε στὸν νεαρὸ Γρηγόριο νὰ ἔρθει μαζί της, γιὰ νὰ
παρακολουθήσει ὅσα θὰ διαδραματιστοῦν. Φαίνεται ὅτι ὁ Γρηγόριος στεκόταν κάπως
μακρυὰ ἀπὸ τέτοιες ἐκδηλώσεις, ἀκόμη κι ἂν ἐπρόκειτο νὰ μετάσχει ἀνεπίσημα, μαζὶ
μὲ τὸν κοινὸ λαό. Ἄπειρος ἀπὸ τέτοια πράγματα, τοῦ κακοφάνηκε ἡ πρόταση τῆς
μητέρας του, πολὺ δὲ περισσότερο ἐπειδὴ ἔπρεπε νὰ γίνουν ὅλα γρήγορα. Γκρίνιαξε
μάλιστα στὴ μητέρα του, ποὺ ὄχι μόνο δὲν ἀνέβαλε τὸ πανηγύρι γι’ ἀργότερα ἀλλά,
παρὰ τὶς τόσες φροντίδες γιὰ τὴν ὀργάνωση, τὸ μετέφερε πιὸ νωρίς.
Τελικὰ ὅμως, καὶ παρὰ τὴ γκρίνια
του, πῆρε τὸν δρόμο γιὰ τὸν τόπο ποὺ θὰ γινόταν ἡ τελετή. Ὅταν ἔφτασε στὸν
προορισμό του, εἶχε ἤδη ἀρχίσει ἡ ὁλονυκτία, ποὺ γινόταν στὸν κῆπο, δηλαδὴ ἐκεῖ
ποὺ βρίσκονταν τὰ λείψανα τῶν μαρτύρων. Ὁ νεαρὸς Γρηγόριος, ἀντὶ νὰ
παρακολουθήσει τὴν ἱερὴ ἀκολουθία, μπῆκε στὸ παρακείμενο σπίτι, διάλεξε ἕνα
δωμάτιο καὶ ἔπεσε νὰ κοιμηθεῖ. Γρήγορα τὸν πῆρε ὁ ὕπνος. Τότε εἶδε τὸ ἕξης ὄνειρο:
Ἤθελε δῆθεν νὰ μπεῖ στὸν κῆπο, ὅπου τελεῖτο ἡ ὁλονυκτία. Προχώρησε πρὸς τὴν εἴσοδο
τοῦ κήπου, ἀλλὰ ἡ εἴσοδος εἶχε καταλειφθεῖ ἀπὸ ἕνα πλῆθος στρατιωτῶν. Στὴν
προσπάθειά του νὰ περάσει μέσα οἱ στρατιῶτες σηκώθηκαν, πρόβαλαν ἀπειλητικὰ τὰ
ραβδιά τους καὶ τοῦ ἐμπόδισαν τὴν εἴσοδο. Κινδύνεψε μάλιστα νὰ χτυπηθεῖ, ἂν δὲν
μεσολαβοῦσε κάποιος ἀπὸ τοὺς στρατιῶτες, ποὺ φαινόταν πιὸ φιλάνθρωπος.
Τὴ στιγμὴ ἐκείνη ξύπνησε.
Ξαφνιασμένος ἀπὸ τὸ ὄνειρο ἀναλογίστηκε αὐθόρμητα τὴ συμπεριφορὰ ποὺ ἔδειξε στὴ
μητέρα του. Ταυτόχρονα πῆρε τὸ μήνυμα ποὺ τοῦ ἔδωσαν οἱ στρατιῶτες, οἱ ὁποῖοι δὲν
ἤσαν ἄλλοι παρὰ οἱ Τεσσαράκοντα Μάρτυρες, καὶ φοβήθηκε. Τότε ξέσπασε σὲ λυγμοὺς
γιὰ τὴν προηγούμενη συμπεριφορά του. Ἀμέσως κατέβηκε κάτω στὸν κῆπο καὶ ἔχυσε
πικρὰ δάκρυα πάνω στὴ θήκη τῶν λειψάνων, ἐνῶ συγχρόνως παρακαλοῦσε τὸν Θεὸ νὰ τὸν
συγχωρήσει καὶ ζητοῦσε ἀπὸ τοὺς ἁγίους στρατιῶτες νὰ τοῦ δώσουν «ἀμνηστία».
Ἠλία Βουλγαράκη, Στιγμιότυπα ἀπὸ
τὴν ἐποχὴ τῶν Πατέρων, Ἐκδ. Ἁρμός, σ. 70).
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου