Απόστολος Βαρνάβας

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Μετάβαση σε: πλοήγηση, αναζήτηση

Απόστολος Βαρνάβας

Ο Απόστολος Βαρνάβας (?, Κύπρος - 61 μ.Χ., Σαλαμίνα, Κύπρος) ήταν ένας από τους πρώτους χριστιανούς, ο οποίος μαζί με τους δώδεκα αποστόλους βοήθησε στη διάδοση του Ευαγγελίου. Ακολούθησε τον Απόστολο Παύλο στις περιοδείες του και είχε για βοηθό του τον ανεψιό του Ευαγγελιστή Μάρκο. Ήταν προφήτης και δάσκαλος στην Αντιόχεια^[1]. Αν και δεν ήταν ένας από τους 12 αποστόλους, περιγράφεται ως «απόστολος» καθώς "ήταν σταλμένος από το Άγιο Πνεύμα"^[2].
Τιμάται ως άγιος από την Λουθηρανική, την Αγγλικανική, την Καθολική και την Ορθόδοξη εκκλησία.

Πίνακας περιεχομένων 1 Απόστολος του Χριστού 2 Συγγράμματα 3 Ορθόδοξη Εκκλησία της Κύπρου 3.1 Απολυτίκιο 4 Υποσημειώσεις 5 Σύνδεσμοι 5.1 Συναφή άρθρα

Απόστολος του Χριστού

Υπήρξε πιθανώς ένας από τους εβδομήκοντα αποστόλους που απέστειλε ο Ιησούς Χριστός να κηρύξουν το ευαγγέλιο της Βασιλείας του Θεού^[3]. Γεννήθηκε στην Κύπρο, αλλά όταν κλήθηκε να υπηρετήσει τον Κύριο, φαίνεται πως βρισκόταν στην Παλαιστίνη, εκεί όπου ήταν και οι δώδεκα απόστολοι^[4].
Το πραγματικό του όνομα ήταν Ιωσής ή Ιωσήφ και ήταν Ιουδαίος Λευίτης. Οι απόστολοι του έδωσαν το όνομα «Βαρνάβας», το οποίο και σημαίνει «υιός παρακλήσεως», δηλαδή «γιος παρηγοριάς» (Πράξεις 4:36), ίσως επειδή παρηγορούσε τους φτωχούς και στερημένους όπως π.χ. στην περίπτωση του Πράξ. 4:37 όπου πούλησε αγρόκτημα που είχε στην κατοχή του και παρέδωσε ολόκληρο το αντίτιμο στο κοινό ταμείο της εκκλησίας. Ήταν θείος του ευαγγελιστή Μάρκου (Κολ. 4:10), αφού η μητέρα του Μάρκου ήταν αδελφή του Βαρνάβα. Το έργο του αρχίζει όταν ο Βαρνάβας συνδέθηκε στενά και συνεργάστηκε επί χρόνια με τον απόστολο Παύλο από την Ταρσό. Το Άγιο Πνεύμα είπε στους Αποστόλους να ξεχωρίσουν τον Παύλο και τον Βαρνάβα για να τους δώσει αποστολή να διδάξουν στον κόσμο. Έτσι ο Βαρνάβας ακολούθησε τον Παύλο στις περιοδείες του, αν και μετά από κάποιο σημείο χώρισαν μετά από «ζωηρή διαφωνία» οπόταν και ο Παύλος συνέχισε την περιοδεία του έχοντας μαζί του τον ευαγγελιστή Λουκά, ενώ ο Βαρνάβας έμεινε στην Κύπρο μαζί με τον Μάρκο όπου οργάνωσαν την εκεί εκκλησία^[5].
Στον Απόστολο Βαρνάβα γίνεται λόγος στις Πράξεις των Αποστόλων από τον Ευαγγελιστή Λουκά, κυρίως στα κεφάλαια 4, 13 και 15.

Συγγράμματα

Διάφορα συγγράμματα κυκλοφόρησαν με το όνομα του αποστόλου Βαρνάβα. Το σημαντικότερο από αυτά είναι η λεγόμενη Επιστολή Βαρνάβα η οποία όμως είναι ψευδεπίγραφη και δεν ανήκει στον απόστολο.
Δεν πρέπει να μείνει αμνημόνευτο και το λεγόμενο Ευαγγέλιο του Βαρνάβα, αρκετά γνωστό στο μουσουλμανικό κόσμο ως αυθεντική πηγή περί του Ιησού. Αν και το κείμενο, σύμφωνα με ποικίλες απόψεις της βιβλιογραφίας, έχει δημιουργηθεί σε κάποια χρονική περίοδο ανάμεσα στον 13ο και τον 16ο αιώνα από άγνωστο εξισλαμισθέντα χριστιανό^[6], οι μουσουλμάνοι παραπέμπουν σ' αυτό για να τονίσουν ότι ο Χριστός υπήρξε απλά ένας πρόδρομος του Μωάμεθ, του μόνου αληθινού Μεσσία. Το κείμενο αυτό παρουσιάζει και την εκδοχή σύμφωνα με την οποία ο Ιούδας ήταν εκείνος που σταυρώθηκε αντί για τον Χριστό, εκδοχή που συμφωνεί και με το Κοράνι, που γράφει: "Αυτοί δεν τον σταύρωσαν, ένας άνδρας που του έμοιαζε μπήκε στη θέση του" (σουράτιο IV, 156)^[7].
Εκτός αυτών, εξαιτίας κάποιου χειρογράφου του 11ου αιώνα το οποίο περιλαμβάνει και τον Βαρνάβα μεταξύ των συγγραφέων της Κ. Διαθήκης, μερικοί ερευνητές απέδωσαν στον απόστολο την Προς Εβραίους επιστολή η οποία έχει αποδοθεί από την εκκλησιαστική παράδοση στον Απόστολο Παύλο^[8].

Ορθόδοξη Εκκλησία της Κύπρου

Η Ορθόδοξη Εκκλησία της Κύπρου θεωρεί τον Βαρνάβα ιδρυτή και προστάτη της^[9]. Ο Απόστολος Βαρνάβας θεωρείται ο πρώτος επίσκοπος Σαλαμίνος ο οποίος ακολούθως είχε μαρτυρικό τέλος αφού πέθανε δια λιθοβολισμού στη Σαλαμίνα. Σύμφωνα με το απόκρυφο βιβλίο "Πράξεις Βαρνάβα", που υποτίθεται ότι εγράφη από τον Ευαγγελιστή Μάρκο, ο Απόστολος μάρτυς ετάφη βιαστικά, μαζί με το χειρόγραφο Ευαγγέλιο του Ματθαίου που κατείχε και χρησιμοποιούσε.
Κοντά στην αρχαία πόλη της Σαλαμίνας, αργότερα Κωνσταντία και σήμερα Αμμόχωστο, βρίσκεται το μοναστήρι του Αποστόλου Βαρνάβα. Εκεί βρίσκεται και ο τάφος του Αγίου, όπου βρέθηκε και το χειρόγραφο Ευαγγέλιο του Ματθαίου στο στήθος του, κατόπιν οράματος του Αρχιεπισκόπου Κύπρου Ανθέμιου το 477 μΧ, οπότε και η Εκκλησία της Κύπρου επιβεβαιώθηκε ως Αυτοκέφαλη, ως Αποστολικό καθίδρυμα. Η μνήμη του αγίου εορτάζεται στις 11 Ιουνίου. Στην Κύπρο υπάρχει αριθμός ναών αφιερωμένων στον Απόστολο Βαρνάβα και η σταυροπηγιακή μονή στα Κατεχόμενα, έξω από την Αμμόχωστο, θεμελιωμένη από τον αυτοκράτορα Ζήνωνα (474-491). Στη βυζαντινή αγιογραφία συχνά παρουσιάζεται μαζί με τον Απόστολο Παύλο να κρατούν μια Εκκλησία, ή μόνος του με το Κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο στα χέρια του.

Απολυτίκιο

Απολυτίκιο Αποστόλου Βαρνάβα - Ήχος α'

"Το μέγα κλέος της Κύπρου, της Οικουμένης τον κήρυκα,

των Αντιοχέων τον πρώτον της χριστωνύμου κλήσεως αρχιτέκτονα,

της Ρώμης τον κλεινόν εισηγητήν, και θείον των εθνών σαγηνευτήν,

το της χάριτος δοχείον του Παρακλήτου Πνεύματος τον επώνυμον,

Απόστολον τον μέγαν, τον του θείου Παύλου συνέκδημον,

των εβδομήκοντα πρώτον, των δώδεκα ισοστάσιον

πάντες συνελθόντες σεπτώς οι πιστοί, τον Βαρνάβαν άσμασι στέψωμεν,

πρεσβεύει γαρ Κυρίω, ελεηθήναι τάς ψυχάς ημών"

Υποσημειώσεις

1. ↑ Πράξεις 11:23, 24· 13:1.
2. ↑ Πράξεις 14:14, ΜΠΚ.
3. ↑ Λουκάς 10:1, 9, 11· Πράξεις 14:21, 22
4. ↑ Πράξεις 4:33-37
5. ↑ Πράξεις κεφ. 15
6. ↑ Antes Peter, 'Μεγάλοι Ιδρυτές Θρησκειών', Παπαδήμας, Αθήνα 1995, σελ. 177
7. ↑ βλ. Κάνφορα Λουτσιάνο, Η Χαμένη Βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας, Αλεξάνδρεια, Αθήνα 1990, σελ. 126
8. ↑ Παν. Κ. Χρήστου, Βαρνάβας, Θρησκευτική και Ηθική Εγκυκλοπαίδεια, Αθήνα 1963, τόμ. 3, στ. 637
9. ↑ Δρ Ανδρέας Μιτσίδης, «Ο εκχριστιανισμός της Κύπρου», στον επίσημο ιστότοπο της Ορθόδοξης Εκκλησίας Κύπρου.

Σύνδεσμοι

• Ο απόστολος Βαρνάβας
• Βαρνάβας, Βιβλική Εγκυκλοπαίδεια

Συναφή άρθρα

• Απόστολοι
• Επιστολή Βαρνάβα
• Ευαγγέλιο του Βαρνάβα